Америкийн "OceanGate Expeditions" компани Титаник хөлгийн сүйрсэн газар руу экспедиц хийхэд ашигладаг "Титан" шумбагч онгоцоор далайн гүнд шумбах аюулгүй байдлын асуудал 2018 оноос гарч эхэлсэн гэж Ройтерс агентлаг сануулж байна. Хамгийн сүүлийн үеийн мэдээллээр, шумбагч онгоц дэлбэрэлтийн улмаас сүйрсэн гэжээ. Тодруулбал: Их гүнд усны даралтын улмаас бүтцийн эвдрэл болж дотогшоо чиглэсэн дэлбэрэлт болсон байна.
Салбарын зарим мэргэжилтнүүд 2018 онд Титаны ашиглалтын аюулгүй байдлын талаар санаа зовж эхэлсэн. Тэд OceanGate Expeditions компанийн шумбагч онгоцны бүтэц, үйлдвэрлэл, туршилтыг баталгаажуулах тогтсон процессыг алгасах шийдвэрт санаа зовж байсан. Тус компани Титаныг "гуравдагч этгээдээр" баталгаажуулж гэрчилгээ авч байжээ.
2018 оны 3-р сарын сүүлчээр Далайн Технологийн Нийгэмлэгийн (MTS) нисгэгчтэй усан доорх тээврийн хэрэгслийн шинжээчдийн бүлгийн дарга Вилл Кохнен OceanGate-ийн үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал Стоктон Раш-д (сүүлийн экспедиц дээр Титанаар зорчиж, түүний хамт нас барсан) захидал илгээжээ.
Конен энэ захидалдаа Титаны аюулгүй байдлын талаар шинжээчдийн хүрээлэлд санаа зовж буйгаа илэрхийлж, дараа нь Раштай биечлэн ярилцсан гэж мэдэгдсэн. Түүний хэлснээр энэ нь "илэн далангүй яриа" байсан бөгөөд энэ үеэр тэд зөвшилцөлд хүрч чадаагүй юм.
Асуудал нь Титан дээрх бүтэцийн ямар нэгэн алдаа гэмтэлтэй холбоотой биш, харин OceanGate-ийн "туршилтын арга"-тай холбоотой гэж Конен тайлбарлажээ.
Титан" бол 6.7 метрийн урттай шумбагч юм. OceanGate Expeditions вэб сайтад бичсэнээр тэрээр анхны шумбалтаа 2018 оны 12-р сард 4 мянган метрийн гүнд хийсэн бол Титаник руу 3.8 мянган метрийн гүнд хийсэн анхны экспедицээ 2021 онд хийжээ. 2023 онд ийм шумбалтыг 18 удаа хийхээр төлөвлөж байсан аж.
Конений бодлоор OceanGate хууль ёсны нэхэмжлэлийг энгийн аргаар аргацааж байсан, шумбагч онгоцныхоо "туршилтын шинж чанарын" талаар үйлчлүүлэгчиддээ урьдчилан мэдэгдэж, тэднээс зохих баримтыг авч байсан байна.
Энэ таамаглалыг Титаникийн экспедицээр сурвалжлагч илгээсэн CBS News-ийн арваннэгдүгээр сарын нэвтрүүлэг баталж байна. Сэтгүүлч аялал эхлэхийн өмнө ямар нэг гомдол байхгүй гэсэн хуудсанд гарын үсэг зурсан байна. Уг хуудсанд Титан бол "туршилтын шумбагч онгоц бөгөөд ямар ч зохицуулалтын байгууллагаас зөвшөөрөл аваагүй, баталгаажуулаагүй" тул түүн дээр шумбах нь "бие махбодийн гэмтэл, сэтгэл санааны гэмтэл эсвэл үхэлд хүргэж болзошгүй" гэж тэмдэглэжээ.
Титаны аюулгүй байдлын талаархи эргэлзээ OceanGate-д ч бий болсон. 2018 оны эхээр түүний ажилтан Дэвид Лочриж өөрийн эмхэтгэсэн техникийн тайланг удирдлагадаа илгээж, далайн гүн дэх тээврийн хэрэгслийн судалгаа, хөгжүүлэлтийн явцыг шүүмжилсэн байна. Ялангуяа их биеийг үйлдвэрлэхэд ашигласан материал, гүн дэх хүчтэй даралтыг тэсвэрлэх чадварыг хэмжихийн тулд энэ их биеийг туршиж үзээгүйд Лочридж санаа зовж байжээ. Тайланг ирүүлсний маргааш OceanGate Лочрижийн саналыг хэлэлцэхээр хурал зарласан байна. Энэ уулзалтын үр дүнд тэрээр компанийн төслийн шийдвэрийг нэмэлт туршилт хийлгүйгээр баталж чадахгүй, мөн Титаныг багийн хамт шумбахыг зөвшөөрч чадахгүй гэдгээ мэдэгдсэн байна.
Үүний үр дүнд Лочриж ажлаасаа халагдаж, 2018 оны зун OceanGate түүнийг үл таних хүмүүстэй компанийн нууц мэдээллийг хэлэлцсэн гэж буруутгаж шүүхэд өгчээ. Удалгүй Лочридж сөрөг нэхэмжлэл гаргаж, хуучин ажил олгогч нь түүнийг айлган сүрдүүлэхийг оролдож байна, мөн "гэмгүй зорчигчдын амь насанд заналхийлж буй" шумбагч онгоцны чанар, аюулгүй байдлын асуудлыг нууж байна гэж мэдэгджээ. Талууд харилцан нэхэмжлэлийн шаардлагаа шүүхээс гадуур шийдвэрлэсэн тул шүүх хуралдаанд хүрээгүй байна.
Туршлагатай усан доорх судлаач Ж.Майкл Харрис өөрөө Титаникийн сүйрсэн хэсэг рүү хэд хэдэн удаа шумбаж байсан бөгөөд Fox News-д өгсөн ярилцлагадаа Титан хоёр цаг хагасын дараа "гайхамшигтай гүнд" буудаг гэж хэлжээ. Титаник живсэн далайн ёроол дахь усны даралтыг харгалзан үзвэл энэ нь "маш аюултай орчин" гэж Харрис тайлбарлажээ.
“Энэ далайн гүнрүү бууснаас илүү олон хүн сансарт ниссэн. Энд та бүх зүйлийг төгс, зааврын дагуу хийх хэрэгтэй. Сүүлийн хоёр жилд зохион бүтээсэн шинэ шумбагч онгоцонд олон жуулчдыг чихэх нь тийм ч сайхан харагдахгүй байна" гэж тэр дүгнэжээ.
Эх сурвалж:RTVI
