Өнгөрсөн долоо хоногт Монгол улсын 34 дэхь ерөнхий сайд сонгогдож Л.Оюун-Эрдэнэ ерөнхий сайдын ажлаа албан ёсоор хүлээлгэн өгсөн. 

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн хүү О.Тэмүүлэнгийн найз охиндоо бэлэглэсэн өндөр үнэтэй сүйн бэлэг цахим сүлжээнд ил болж олон нийтийн бухимдлыг өдөөснөөр залуус төв талбайд "Орлогоо нотол-Огцрох амархан" жагсаалыг эхлүүлсэн. Түүний хувьд орлогоо нотлохоос илүүтэй улс төрийн зорилготой үйл явдал хэмээн Үндсэн хуулийн заалтаар парламентаас дэмжлэг авахыг хүссэн ч чадалгүй огцорсон юм. 

Тэгвэл Их британийн "The Times & The Sunday Time" сэтгүүл сүүлийн өдрүүдэд Монголын улс төрд өрнөөд буй нөхцөл байдлыг зургаадугаар сарын 11-ний дугаартаа  "Путины талыг баримтлагч Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Ерөнхий сайдаа гүтгэн доромжилж, огцруулав" гэсэн гарчигтай мэдээлэл нийтэлжээ. 

Ингээд тус нийтлэлийн орчуулгыг бүрэн эхээр нь хүргэж байна. 

Нэг нь АНУ-д боловсрол эзэмшсэн, хуучин буяны байгууллагын ажилтан. Нөгөө нь хуучин цэргийн офицер бөгөөд Ерөнхийлөгч Путиныг биширдэг нэгэн. Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгчийн хувиар энэхүү стратегийн чухал улсын эрх мэдлийн төлөө долоо хоногууд үргэлжилсэн үл үзэгдэх тэмцэлд оролцож байлаа.

Гэвч одоо, хамгийн сүүлд тавдугаар сард Ерөнхийлөгч Путинтай хэд хэдэн удаа уулзсан хүн, Орос, Хятад хөршүүдийнхээ нүдэнд ил харагдахуйц энэ улсын төлөөх тэмцэлд ялсан бололтой. Монголын армийн хуучин хурандаа, Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх эрх мэдлийг гартаа авах оролдлого хийж, Ерөнхий сайд Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнийг албан тушаалаас нь түлхэн унагав.

"Намайг хамгийн ихээр харамсуулж байгаа зүйл бол ямар ч хөтөлбөр, алсын хараагүй, зөвхөн улс төрийн эрх мэдэл авахын тулд албан тушаал булаацалдаж байгаа нь манай улсын хөгжилд сөргөөр нөлөөлж, ухраах явдал юм" гэж Оюун-Эрдэнэ The Times сонинд өгсөн онцгой ярилцлагадаа дурджээ. "Парламентын ардчилал хүчтэй, тогтвортой байхын тулд дараагийн алхмуудыг зөв хийх нь чухал."

Өнгөрсөн долоо хоногт Оюун-Эрдэнэ УИХ-ын гишүүдийн итгэл хүлээлгэхгүй байх санал хураалтаар унажээ.

Хуучин Зөвлөлтийн дагуул улс байсан Монгол нь 1990 онд Берлиний хана нурснаас хэдхэн долоо хоногийн дараа, далан жилийн коммунист засаглалыг төгсгөсөн энх тайван хувьсгалын дараа ихээхэн амжилтад хүрсэн. Өнөөдөр энэ бол сонгогдсон Засгийн газартай, чөлөөт, нээлттэй нийгэм юм.

44 настай Оюун-Эрдэнэ Харвардын Их Сургуульд боловсрол эзэмшиж, өмнө нь Америкийн "World Vision" буяны байгууллагад ажиллаж байгаад 2021 онд Монгол Ардын Намын (МАН) гишүүнээр Ерөнхий сайд болсон.

Гэвч Монгол нь ардчилсан орнууд дундаа өвөрмөц эмзэг байрлалд байдаг — Их Британиас зургаа дахин том, харин хүн ам нь Ирландаас бага, Орос, Хятад гэсэн хүчирхэг автократ орнуудын дунд оршдог далайд гарцгүй орон юм. Тус улс Оросоос газрын тос, байгалийн хийн импортоос хамааралтай. Хятад нь Монголын нүүрс, эрдэс баялаг, ноолуур, мөн Англи-Австралийн Рио Тинто компанийн олборлодог зэсийн хамгийн том худалдан авагч юм. Монголын жижиг зэвсэгт хүчин хоёр том хөршийнхөө аль нэгнийх нь ноцтой халдлагыг няцаах чадваргүй бөгөөд Зүүн Азийн эх газрын голд тусгаарлагдсан тул Украины хүлээн авсан шиг цэргийн дэмжлэг авах боломжгүй юм. Тавдугаар сард Москвад нацист Германы ялалтын 80 жилийн ойг ёслол төгөлдөр тэмдэглэх үеэр Хүрэлсүх цугласан олны дунд байв.

Өнгөрсөн жил Монгол Улс Украины зүгээс буруушаагдсан. Учир нь 2021 онд Ерөнхийлөгч болохоосоо өмнө Ерөнхий сайдаар ажиллаж байсан Хүрэлсүх, Олон улсын эрүүгийн шүүхээс баривчлах тогтоол гаргасан Путиныг Улаанбаатар хотод төрийн айлчлалаар хүлээн авсан юм (Монгол нь энэ шүүхийн гишүүн орон). Засгийн газрын эх сурвалж Оюун-Эрдэнэ уг айлчлалыг эсэргүүцсэн гэж мэдэгджээ.

Одоогийн байдлаар Оюун-Эрдэнэ долоо хоногууд үргэлжилсэн гэр бүлийнх нь дунд яригдсан авлигын хэрэгтэй холбоотой эсэргүүцлийн жагсаал өрнөж, тэрээр өнгөрсөн долоо хоногт УИХ-ын гишүүдийн итгэл хүлээлгэхгүй байх санал хураалтад унасны дараа үүрэг гүйцэтгэгч Ерөнхий сайдаар ажиллаж байна. Засгийн газрын эх сурвалжууд түүнийг Хүрэлсүхийн үр дүнтэй эргэлтийн золиос болсон гэж үзэж байгаа бөгөөд түүнийг Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийн хугацаагаа сунгах, өөрийгөө авторитар хүчтэй удирдагчаар тогтоох найдлагаар түүнийг огцруулж, өөрийнхөө үгэнд ордог "хүүхэлдэй"-г Ерөнхий сайдаар томилсон гэж буруутгаж байна. Даваа гарагт Оюун-Эрдэнийн МАН Гомбожав Занданшатарыг (Хүрэлсүхийн ойрын холбоотон, Тамгын газрын дарга) Оюун-Эрдэнийг залгамжлагчаар нэр дэвшүүлэв. Пүрэв гарагт парламент уг томилгооны асуудлаар санал хураах ёстой. Оюун-Эрдэнэ авлигын хэргийн холбогдолгүй гэж шаардаж байгаа бөгөөд үүнийг "улс төрийн гүтгэлгийн кампанит ажил" гэж хэлэв. Тус улсын Үндсэн хуулиар эрх мэдлийг сонгогдсон УИХ-ын гишүүдээс сонгогддог бөгөөд Засгийн газрыг томилдог Ерөнхий сайд болон ард түмний шууд саналаар сонгогддог, зэвсэгт хүчнийг удирддаг, шүүгчдийг томилоход оролцдог Ерөнхийлөгч нарын хооронд хуваадаг. Засгийн газрын эх сурвалжуудын мэдээлснээр, 56 настай Хүрэлсүх олон жилийн турш нэг удаагийн зургаан жилийн бүрэн эрхийн хугацаатай Ерөнхийлөгчийг хоёр дахь удаагаа сонгогдох боломжтой болгохын тулд Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулахыг нууцаар шахаж байжээ. Тэдний хэлж буйгаар Оюун-Эрдэнэ үүнийг үргэлж эсэргүүцэж байсан боловч энэ жил түүний 23 настай хүү Тэмүүлэний сүйт бүсгүйн олон нийтийн сүлжээнд тансаг зэрэглэлийн цүнх, үнэтэй бөгж, Mercedes-Benz автомашинтайгаа гайхуулсан зураг нийтлэгдсэнээр түүний эсрэг байдал эргэжээ.

Эдгээр зургууд нь Монголчуудын дунд удирдагчид албан тушаалаа ашиглан баяждаг гэсэн удаан хугацааны туршид оршин байсан сэжиг төрүүлж, Улаанбаатарын Сүхбаатарын талбайд жагсагчдыг цуглуулжээ. Оюун-Эрдэнэ гэр бүлийнхээ бүх хөрөнгийг албан ёсны цалингаараа болон хэсэгчилэн эзэмшдэг кино үйлдвэрлэлийн компаниараа тайлбарлаж чадна гэж шаардаж байна. "Энэ бол залуучуудын өөрсдийнх нь хийсэн эсэргүүцэл биш байсан" гэж тэр The Times сонинд хэлэв. "Зарим залуучуудын эсэргүүцэл өөрөөсөө үүссэн байж болох ч тэднийг зориудаар зохион байгуулсан." Тэрээр нэмж хэлэхдээ: "Энэ бол миний хүүг ашигласан улс төрийн гүтгэлгийн кампанит ажил байсан." Түүний Засгийн газрын эх сурвалжууд Оюун-Эрдэнэ стратегийн чухал ач холбогдолтой гэж үзсэн уурхайнуудын 34 хувийг Засгийн газарт олгох тусгаар тогтнолын баялгийн сан байгуулснаар хүчирхэг бизнесүүдийн эрх ашигт сөргөөр нөлөөлж, хүчтэй дайснуудтай болсон гэж мэдэгджээ. Тэд Ерөнхий сайдын эсрэг жагсаалыг удирдсан гэх нотлох баримт гаргаж ирээгүй байна. Гэвч улс төрийн дарамт нь Ардчилсан нам Оюун-Эрдэнийн удирдсан үндэсний эв нэгдлийн Засгийн газраас гарч, Ерөнхий сайдын уналтыг түргэтгэжээ. Хүрэлсүхийн Тамгын газраас тайлбар авахаар хандсан байна.