ХХЗХ-ноос шуудангийн салбарт тулгамдаж буй асуудлуудын хүрээнд “Шуудангийн салбарын зохицуулалт-2024” зөвлөгөөнийг 2024 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдөр зохион байгууллаа.
Зөвлөгөөнд Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн ерөнхий газар, Иргэний нисэхийн ерөнхий газар, И-Монгол академи Улсын төсөвт үйлдвэрийн газар, Хот байгуулалт, хотын стандартын газар, Монгол шуудан ХК, Монгол Инфинити шуудан ХХК, Түгээмэл шуурхай шуудан ХХК, ВИПМК ХХК, Эс эф экспресс олон улсын буухиа шуудан, Юбикаб ХХК, Дөлгөөн дэлгэрэх ХХК, Юбикаб экспресс ХХК, Монголиан смарт дрон деливери ХХК, Улс хоорондын шуудан илгээмжийн холбоо ТББ, what3words болон шуудангийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдийн төлөөлөл оролцлоо.
ХХЗХ-ны дарга Г.Чинзориг арга хэмжээг нээж хэлсэн үгэндээ: “Дэлхий нийтийн хөгжил дэвшил, нийгэм, эдийн засгийн харилцаанд гарч байгаа хурдацтай өөрчлөлттэй уялдан бид өнөөдөр шинэ дэвшилтэт технологи, шинэ арга хэрэгслийн тухай ярих зайлшгүй шаардлага үүсэж, эдгээр бүх өөрчлөлтийг “Шуудангийн тухай хууль”-аар зохицуулах хэрэгцээ, шаардлага, хуулиудын уялдаа холбоо, давхардал, зөрчлийн талаар ярих цаг нь болжээ. Иймд энд цугларсан бодлого боловсруулагчид, зохицуулагчид шуудангийн үйлчилгээ эрхлэгч бүх талууд хоорондоо санал бодлоо солилцож, гарц шийдлийг санал болгох нээлттэй үр дүнтэй хэлэлцүүлэг болно гэдэгт итгэлтэй байна” гэлээ.
Энэ удаагийн “Шуудангийн салбарын зохицуулалт-2024” зөвлөгөөн нь үндсэн дөрвөн сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлж тухайн чиглэлээр бодлого боловсруулдаг төрийн байгууллага, холбоод, хувийн хэвшлийн төлөөлөгчид бодит амьдрал дээр тохиолдож байгаа ололттой болон алдаа дутагдалтай талуудыг харилцан ярилцаж санал шийдэл, сайжруулах боломжуудын талаар хэлэлцсэн юм.
ШУУДАНГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ & ДРОНЫ ХҮРГЭЛТ:
Дэлхийн шуудангийн компаниуд, худалдааны сайтууд шуудангийн үйлчилгээ, ачаа илгээмжийг нисгэгчгүй нисэх төхөөрөмж буюу дрон ашиглан хямд зардлаар, богино хугацаанд хүргэж байна. Өргөн уудам нутаг дэвсгэртэй, хүн амын нягтаршил багатай манай улсын хувьд замын түгжрэл, дэд бүтцийн бэрхшээлээс шалтгаалан ачаа илгээмжийг шуурхай хүргэхэд орчин үеийн технологи - дроны хүргэлтийг нэвтрүүлэх шаардлага зайлшгүй үүсээд байгаа. Монголд дрон хүргэлтийн үйлчилгээг зохицуулах эрх зүйн орчин бүрдсэн эсэх, аюулгүй байдлыг хэрхэн хангах, дроны үйлчилгээ нэвтрүүлэхэд анхаарах зүйлсийн талаар хэлэлцлээ.
Шуудангийн үйлчилгээ & дроны хүргэлт сэдвээрх хэлэлцүүлгийн чиглүүлэгчээр ХХЗХ-ны Технологи хөгжлийн төвийн дарга С.Долгорсүрэн ажиллаж, Монголын смарт дрон деливери ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал М.Отгонпүрэв, ИНЕГ-ын ХААХЗА-ны Нислэгийн стандарт, үйл ажиллагааны хяналтын хэлтсийн нисэхийн аюулгүй ажиллагааны хяналтын байцаагч Д.Энхбаяр, SF Express олон улсын буухиа шуудангийн менежер Б.Эрдэнэцэцэг, ХХЗХ-ны Радио давтамжийн зохицуулалт, хяналтын газрын Радио давтамжийн олон улсын хамтын ажиллагаа хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Ч.Тэрбиш нар панелистаар оролцон дроны хүргэлттэй холбоотой мэдээллийг хүргэж, оролцогчдын асуултад хариулж, харилцан мэдээлэл солилцон цаашид дроны хүргэлтийн үйлчилгээг хэрхэн дэлгэрүүлэх тал дээр өөр өөрсдийн байр сууриа илэрхийллээ.
ИНЕГ-ын ХААХЗА-ны Нислэгийн стандарт, үйл ажиллагааны хяналтын хэлтсийн нисэхийн аюулгүй ажиллагааны хяналтын байцаагч Д.Энхбаяр: Монгол Улсад дронд зориулагдсан тусгай агаарын зам бий болгох шаардлага зайлшгүй үүсэж байгаа. Наад зах нь хот суурин газар хамгийн өндөр барилга, өндөр кран хаана ямар цэгт, хэдэн метр өндөрт байгаа зэрэг мэдээлэл бүхий өгөгдлийн сан бүрдүүлэх хэрэгтэй болж байна.
ИНЕГ нь загварын стандарт бэлэн болох хүртэл үйл ажиллагаа эрхлэгчээс нислэгийн аюулгүй байдал, удирдлага болон найдвартай байдлыг үзүүлэх шалгах, эсхүл батлах нислэг хийхийг шаардаж болно. Хүсэлт гаргах явцын нэг хэсэг болгож, хүсэлт гаргагчаас найдвартай байдал, удирдаж болох байдал болон аюулгүй нислэгийн шинж чанарыг үзүүлэх тестийн бүсэд үйл ажиллагааны түүхийг үзүүлэхийг мөн шаарддаг.
Монголын смарт дрон деливери ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал М.Отгонпүрэв: Манай компани 2024 оны наймдугаар сард Цус сэлбэлт судлалын үндэсний төвөөс 50 удаагийн нислэгээр цус цусан бүтээгдэхүүнийг захиалгын дагуу АШУИС-ийн Монгол-Японы эмнэлэг, Амгалан амаржих төрөлжсөн эмнэлэг, Эх Хүүхдийн Эрүүл Мэндийн Үндэсний Төв гэсэн гурван чиглэлд таван төрлийн 38,259 мл цус, цусан бүтээгдэхүүнийг дроноор тээвэрлэхэд газраар тээвэрлэснээс 26 орчим цаг хэмнэж хоёр хүний амь аврах хүмүүнлэгийн үйлсэд оролцсон.
ШУУДАНГИЙН ХАЯГИЙН ХЭРЭГЛЭЭ & ШИНЭЧЛЭЛ
Шуудангийн болон цахим худалдааны хүргэлтэд тулгарч буй бэрхшээлийн нэг нь хаягийн бичвэрийн асуудал байдаг. Хаяг буруу бичигдсэнээр ачаа, илгээмж төөрөх, буцах зэргээс түлш шатахуун, хүч хөдөлмөр, цаг хугацааны асар их зардал гарч байна. Монгол Улсад мөрдөгдөж байгаа шуудангийн хаягийн хэрэглээг сайжруулах, шинэчлэх шаардлага, гарах үр дүнгийн талаар зөвлөлдлөө.
Шуудангийн хаягийн хэрэглээ & шинэчлэл хэлэлцүүлгийг ХХЗХ-ны Шуудангийн зохицуулалтын газрын дарга П.Цэрэнням чиглүүлж, панелистаар ГЗБГЗЕГ-ын Кадастрын хэлтсийн дарга П.Баянтүмэн, И-Монгол академи УТҮГ-ын Цахим засаглалын хэлтсийн дарга Х.Энхманлай, ХБХСГ-ын Орон зайн мэдээллийн сан хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Д.Уранбайгаль, Юбикаб ХХК-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал О.Золбаяр, панелистаар what3words Бизнес хөгжүүлэлт – Япон улс хариуцсан менежер Г.Энх-Амар нар оролцсон юм.
ГЗБГЗЕГ-ын Кадастрын хэлтсийн дарга П.Баянтүмэн: Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсын хэмжээнд 969,678 нэгж талбар, барилга, өвөлжөө, хаваржаа, тариалангийн газарт шинэ хаяг олгоод байна. Бид хаяг олгож байгаа төрийн байгууллагуудын мэдээллүүдийг нэгтгэх дундын системийг хөгжүүлж байгаа, систем бүрэн ашиглалтад орсноор хаягжуулалт, хаягийн давхцал үүсэхгүй.
И-Монгол академи УТҮГ-ын Цахим засаглалын хэлтсийн дарга Х.Энхманлай: Объект болгон дээр дахин давтагдашгүй тоо оноосноор шуудан хүргэгчид маань хүргэх газраа хялбар хурдан олох нь тодорхой. Төрийн байгууллагууд дундын систем бүрдүүлээд 1 сая орчим хаягийн тулгалт хийгдэж байна. Энэ ажил дуусмагц ХУР системд бүртгэгдэж, олон нийтэд нээлттэй болох юм.
ХБХСГ-ын Орон зайн мэдээллийн сан хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Д.Уранбайгаль: Хот төлөвлөлт, барилга байгууламжийн зөвшөөрөлтэй холбоотой мэдээллийг олон нийтэд нээлттэй хүргэх https://ebarilga.ub.gov.mn цахим системийг олон нийтэд нээлттэй болгосон. Энэ системээс хотын ерөнхий болон хэсэгчилсэн төлөвлөгөө, барилгажилтын төслийн мэдээлэл, Архитектур төлөвлөлтийн даалгавар, батлагдсан эх загвар зэрэг нийслэлийн нутаг дэвсгэр дэх хот байгуулалттай холбоотой зөвшөөрлийн мэдээллүүдийг үзэх бүрэн боломжтой.
Юбикаб ХХК-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал О.Золбаяр: Өнөөдрийн хэлэлцүүлэгт яригдаж байгаа хаягийн нэгдсэн мэдээллийн асуудал олон жил хүлээгдэж байгаа. Нэршил бол өөрчлөгддөг. Харин код бол өөрчлөгдөхгүй. Тийм учраас бид хаягжилтын нэгдсэн системийг бүрдүүлээд бүгд нэг системээр явах хэрэгтэй байна.
ШУУДАНГИЙН ХАРИЛЦАН ХОЛБОЛТ
Шуудангаар үйлчлэгч шуудангийн үндсэн болон бусад сүлжээгээр дамжуулан эсвэл өөр хоорондоо харилцан холбогдохдоо шуудан хүлээн авагч болон хүргэгч талууд хэрхэн харилцан ашигтай байх, илгээмжийн үнийн таатай нөхцөлийг хэрхэн бүрдүүлэх, шуудангийн харилцан холболтын журмыг өөрчлөх хэрэгцээ шаардлага байгаа эсэх талаар харилцан ярилцлаа.
Тус хэлэлцүүлгийг ХХЗХ-ны Зах зээл, үнэ тарифын зохицуулалтын газрын дарга Д.Ариунболд удирдаж, Монгол шуудан ХК-ийн дэд захирал Н.Хосбаяр, Монгол Инфинити шуудан ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Ф.Ганбаатар, Түгээмэл шуурхай шуудан ХХК-ийн менежер Г.Бат-Эрдэнэ, Юбикаб экспресс ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Ө.Батзориг нар тулгарч байгаа бэрхшээл, шийдэх шаардлагатай асуудлуудын талаар санал бодлоо илэрхийлсэн юм.
Монгол шуудан ХК-ийн дэд захирал Н.Хосбаяр: Монгол шуудан ХК өнөөдрийн байдлаар 25 ААН-тэй хамтран ажиллах гэрээтэй ажиллаж байна. Манай байгууллага өөрийнхөө сүлжээн дээр урсгал нэмэх сонирхолтой байдаг. Бусад байгууллагатай хамтарч ажиллах нь бидний эрхэм зорилго учраас бид нээлттэй байж аль болох олон байгууллагатай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэхийг хүсэж байна.
Түгээмэл шуурхай шуудан ХХК-ийн менежер Г.Бат-Эрдэнэ: Улаанбаатар хотыг 16 хот болгоно гэж ярьж байгаатай адил шуудангийн байгууллагууд Улаанбаатар хотыг тухайн үйлчилгээ үзүүлэх боломжтой дүүрэг дээрээ бүсчлэн, зааглаж өгвөл тус дүүрэгт зориулан тусгайлсан сайжруулалтаа хийх боломжтой болно. Бусад бүсэд харилцан холболтоор дамжуулан шуудангийн байгууллагуудтай хамтран ажиллах боломжтой.
Юбикаб экспресс ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Ө.Батзориг: Манай компани үйл ажиллагаагаа эхлүүлээд 15 жил болж байгаа бөгөөд таксины системээ хөгжүүлэхэд 11 жил, байршил, газрын зураг боловсруулахад 6 жил зарцуулсан. Бид бий болгосон дэд бүтцийнхээ мэдээллийг бусадтай хуваалцахдаа нээлттэй байх болно.
ШУУДАНГИЙН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ХЭРЭГЖИЛТ & ӨӨРЧЛӨЛТ
Монгол Улсын шуудангийн салбарт мөрдөж байгаа Шуудангийн тухай хууль хилийн чанадаас Монгол Улсад хүргэж байгаа, Монгол Улсаас бусад улс орон руу илгээж байгаа болон улс доторх шуудан илгээмж, түүнтэй холбоотой үнэ тариф, эрх зүйн орчныг зохицуулах нөхцөл шаардлагуудтай нийцэж байгаа эсэх дээр төрийн болон тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч аж ахуйн нэгжүүд өөр өөрсдийн үйл ажиллагаа, чиг үүргийн дагуу санал бодлоо солилцлоо.
Монгол шуудан ХК-ийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн: Өнөөдөр төрийн өмнөөс бүх нийтийн үйлчилгээний үндсэн үүргийг “Монгол шуудан” ХК гүйцэтгэж байна гэж хэлэхэд болно. Манайх шиг том газар нутагтай, хүн амынх нь тал нь нийслэлдээ амьдардаг, тээврийн зардал өндөртэй шуудангийн салбарыг хөгжүүлэх нь тийм ч амар биш. Шуудангийн үйлчилгээг бага зардлаар, чанартай, хурдан шуурхай хүргэхийн тулд Шуудангийн тухай хуульд одоогийн нөхцөл байдалд нийцсэн өөрчлөлт шинэчлэлтүүдийг зайлшгүй оруулах шаардлагатай байна.
Монгол Инфинити шуудан ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Ф.Ганбаатар: Олон улсад цахим худалдааны борлуулалт сүүлийн 5 жилд 2,6 дахин өсөж агаар, газар, төмөр замаар шуудан, илгээмжийн хэлбэрээр хүлээн авах нөхцөл бүрдэж шуудангийн үйлчилгээ, өөрөөр хэлбэл, илгээгчээс хүлээн авагчид хүргэж байгаа шуудангийн технологи ажиллагааны процесс болтлоо хөгжөөд байна. Ганц энэ жишээнээс харахад л шуудангийн тухай хуульд өөрчлөлт хийх цаг хэдийнээ болсныг харуулж байна.
Энэ удаагийн арга хэмжээ нь шуудангийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хувьд бодит байдлыг хэлэлцсэн, бусдаасаа харилцан суралцсан, туршлага солилцсон, шуудангийн салбарын цаашдын хөгжилд өөрсдийн үзэл бодлыг оруулах боломж бүхий чухал арга хэмжээ боллоо хэмээн оролцогчид дүгнэсэн юм.
Шуудангийн салбарын зохицуулалт 2024 хэлэлцүүлгийн үеэр гарсан санал, санаачилгуудыг нэгтгэн оролцогч байгууллагуудын ажлын чиг үүрэг, уялдаа холбоонд чиглэсэн цаашид хийж хэрэгжүүлэх, үйл ажиллагаанд дэмжлэг болохуйц санал шийдлийг нэгтгэсэн зөвлөмж боловсруулж ажиллахаар боллоо.
